Ulaanbaatar, khovskol lake & nadaam festival

Ulaanbaatar, Khovskol lake & nadaam festival
De volgende dag zijn we met behulp van aanwijzingen van de hostel medewerker op de bus gestapt naar de Narantuul Market, oftewel de Black Market. De busrit was een beleving! De deur ging open de mensen verdrongen zich er in, wij ook en meteen gingen de deuren met een klap dicht. Er zat een opaatje tussen die niet snel genoeg naar buiten was gegaan dus moesten de deuren weer open en net zo snel weer dicht. Ondertussen ging de bus weer rijden en voor de meesten mensen die geen zitplaats hadden betekende dit, dat je je vast moest grijpen om niet om te vallen.
Wat een kamikaze chauffeur was dit?! Bij elke stop hetzelfde liedje, Jan en ik keken onze ogen uit en de Mongolen naar ons. Je zag ze denken, kunnen die toeristen niet gewoon een taxi nemen? Wij vonden het leuk om deze manier van reizen ook mee te krijgen.
Er was ons verteld dat we er pas uit hoefden aan het einde van de rit, bij de laatste stop. Het was makkelijk want iedereen stapte uit de bus, de hele stroom mensen liep dezelfde kant uit en wij dus ook. We werden aangesproken door een man in uniform en hij wees dat hij ons wel de goede kant in bracht, super vriendelijk. Onder het lopen probeerde hij in zijn mongools-Frans te vragen waar we vandaan kwamen, geen idee wat hij nog meer wilde weten, ik verstond er niets van. Volgens mij vond hij zichzelf wel belangrijk en dachten andere Mongolen dat hij super goed Frans kon praten, heel grappig. We hebben dankzij deze meneer de ingang van de Narantuul Market gevonden. Wauw! Ik moest even wennen aan deze chaos. Overal auto onderdelen, ijzer en niet te onderscheiden voorwerpen. De markt was gigantisch! Ondanks de grote er van, was er een hele duidelijke verdeling, eerst een sectie waar alle mogelijke onderdelen van auto’s verkocht werden. Daarna fietsen, huishoudelijke spullen, kleding, eten, schoenen, van alles. Je kon ergens een gangetje in slaan en het was een verrassing waar we uit kwamen. De afdeling kleding was zeker leuk, Jan heeft er een paar T-shirts gekocht en ik kon het niet laten om een soort traditioneel jurkje te kopen van yak wol. Lekker warm voor de Nederlandse winters :p
Ergens in die gangetjes hebben we een vrouwtje heel gelukkig gemaakt, iets met miscommunicatie en praten in een andere taal, hebben we véél te veel betaald voor een souvenir…dat mevrouwtje gaat even vakantie vieren op een Mongools resort ergens haha.
Toen we betaald hadden, kregen we het pas in de gaten. Die grijns van haar en meteen een soort gebaar naar de andere verkoopsters, zo van, ‘hah zien jullie wat die domme toeristen mij betalen, pech voor jullie ik ben binnen vandaag’.
Nadat we een ochtend hier te veel geld hadden uitgegeven zijn we liftend met een taxi naar het stadspark gegaan. Als je een ritje wil van een “taxi” moet je gewoon met je hand wapperen langs de weg en er stopt wel iemand die wil bij verdienen. We weten wat er gevraagd mag worden per kilometer dus zo weten we ongeveer wat voor bedrag we kunnen afspreken.
Het was een super hete dag, ergens tegen de dertig graden aan, de middag hebben we chillend door gebracht in de schaduw van een hutje in het stadspark met een boek en een ijsje.
De volgende dag zouden we vertrekken om zelf, met het lokale vervoer, door Mongolië heen te reizen. Het is niet moeilijk om met de bussen door dit land heen te reizen, wat je er wel voor nodig hebt is geduld. Heel veel geduld. Ik ben wel wat gewend met reizen en het wachten maar Mongolië spant de kroon. We hadden via Nyamtaivan, onze Mongoolse vriendin, tickets geregeld. Voor die langere afstanden moet je de dag ervoor een plaatsje in de bus regelen anders moet je weer een dag wachten, voordat je met een bus mee kunt.
Vooral nu het nationale nadaam festival er aan zat te komen en veel mensen bij familie op bezoek gingen.
Jan en ik hadden een keuze moeten maken tussen het zien van de, Gobi woestijn of khovskol lake. Omdat het zo lang duurt voordat je ergens bent met de bus maar ook omdat je niet via andere steden met het openbaar vervoer verder kunt reizen naar een ander deel van het land. Alles gaat via Ulaanbaatar. Onze keuze is dus gevallen op khovskol lake (husvkul) in het noordwesten van het land, mede omdat we daar het nadaam festival mee konden maken.
De busrit zou ongeveer 12 uur duren, dat was nog kort voor Mongoolse begrippen. Voorheen lag er geen geasfalteerde weg daar naar toe en deed je er twee dagen over.
We hadden van Nyamtaivan allerlei tips gekregen, zelf genoeg eten en drinken mee nemen, niet eten bij de tentjes onderweg, zelfs geen thee drinken omdat de hygiëne niet goed is.
De busrit heeft in totaal iets van 16uur geduurd, je wordt er behoorlijk gaar van om door elkaar geschud te worden op de “geasfalteerde” weg vol kuilen maar in die aantal uren hadden we vrienden gemaakt met twee Franse meiden, (Gael & Louise) een Taiwanese Amerikaanse vrouw (Lesley) die samen reisde met een Engelse man (Ali).
De twee meiden hadden net zoals wij, niets gereserveerd in Moron, zij waren zichtbaar opgelucht dat ze niet de enige waren. Wij hadden gekeken en er waren zoveel families waar je kon verblijven, dat we besloten hadden om het daar wel te zien.
Ik werd wel een beetje zenuwachtig toen we langer over de reis deden en het al donker was toen we daar aankwamen maar gelukkig werden we opgewacht door een horde mannen die allemaal hun taxi beschikbaar stelden en daarbij was er één van een hostel bij die nog ruimte over had, mooi!
We hebben samen met Louise en Gael in een Ger geslapen en per toeval kwamen we bij hetzelfde hostel Lesley en Ali tegen. De volgende dag hebben we een busje gehuurd met z’n zessen om bij Khatgal (hatgal) te komen. Dit was nog een uur rijden, dit stadje ligt aan het meer. Het enige water van Mongolië, een populaire vakantiebestemming dus.
Wij zijn op goed geluk mee gegaan naar het hostel waar Ali en Lesley hadden gereserveerd en ze hadden nog plek genoeg, dit keer met z’n zessen een Ger gedeeld, super gezellig! Het voelt al helemaal als een soort van thuis komen om in die gekke tenten met kei harde bedden te slapen. Soms nog wel even spannend wat er tussen de lakens kruipt maar gelukkig hebben we onze lakenzakken en eigen reiskussentjes bij.
Het hostel was druk bezet, in de tuin stonden allerlei tentjes tussen de gers, het grote huis waar de familie woonde met keuken en gezamenlijke huiskamer was een mooie houten blokhut. We konden aangeven of we ontbijt wilden en als we ’s avonds mee wilden eten konden we per dag kiezen tussen twee Mongoolse gerechten. Toeristen geven verdacht vaak aan dat ze vegetarisch zijn, “vakantie vegetarisch” met al dat oude schapenvlees hier.
Als je wilde douchen moest je dat even aangeven, een uur ervoor, dan staken ze de kachel aan die de buizen voor het water verwarmden en ze hadden hier naast de houten hutjes met gat in de grond ook een zit wc! Wauw, waar je al niet blij van kan worden.

De middag van onze aankomst hoorden we dat er een boot het meer op ging, de aanlegsteiger was op ongeveer 40minuutjes lopen. Jan en ik hebben flink doorgelopen maar waren helaas te laat voor de boot, we hebben onze wandeling voortgezet langs de waterkant om te genieten van het uitzicht.
Het meer is omgeven door bergen met naaldbossen en verder naar het noorden (24uur met de boot) woont de etnische groep, de Tsataan. De nomaden van Mongolië die niet in gers maar in yurts wonen en geen koeien maar rendieren hebben als levensonderhoud. Ze mijden toeristen en wonen erg afgezonderd in het meest barre stukje van dit land. (Zoek maar op Floortje Dessing, zij heeft een bezoek gebracht aan deze mensen).
Wij hebben helaas alleen de toeristische variant gezien, die voor alles geld vroegen ook voor foto’s van de rendieren.
Alles en iedereen was bezig met de voorbereidingen voor het nadaam festival wat de volgende dag zou beginnen. Het nadaam festival is het nationale feest voor iedereen in Mongolië, het zijn negen vrije dagen. Verspreid over het land wordt in die negen dagen twee dagen gefeest. De negen dagen zijn bekend maar niet wanneer er per regio nadaam wordt gevierd. Het is niet in hele land op dezelfde dagen, door het te verspreiden kunnen familie leden elkaar bezoeken in de regio’s.
Het festival is ter ere van Ghengis Khan, het bestaat officieel uit drie onderdelen, boogschieten voor vrouwen en mannen, worstelen (alleen voor mannen) en paardenraces gevarieerd in leeftijd van de paarden. Het gaat daarbij om het paard, welke wint en niet om diegene die er boven op zit. Het zijn bijna allemaal jonge kinderen, op het paard, vanaf vierjarige leeftijd.
Wij wilden dit wel gaan zien, we hadden de weg gevraagd bij het hostel en ze wezen naar een berg, daar ergens moest het zijn. We zijn maar op goed geluk gaan lopen en na een tijdje zagen we in de verte, een heleboel gers staan, daar zou het wel ergens moeten zijn. Hier kan je gewoon een richting in lopen waar je naar toe moet zonder dat je hekken of prikkeldraad tegen komt, in dit geval wel een hele brede droge rivierbedding, toen we er uit geklommen waren, inmiddels in het gezelschap van een paar Australiërs, waren we bij het plaatselijke nadaam festival aangekomen!
We zijn naar een open plek gelopen waar de meeste mensen zaten, het bleek dat daar de openingsceremonie plaats zou vinden. Ik keek zo eens rond, het was 50/50 verdeeld met plaatselijke bevolking en toeristen.
Aan het begin van de langwerpige open plek stond een man met een microfoon, voor ons onverstaanbare aankondigingen te doen, hierna kregen we een optreden van traditionele zang groep. Daarna kwamen er een aantal kinderen heel synchroon een dansje doen waarbij de paardenrace werd uitgebeeld. Na de opening kwamen de worstelaars! In kleine gele of rode broekjes die de grootte van een speedo hadden. Sommige kerels waren even breed als ze groot waren, andere waren schriele ventjes, waar ik gelijk medelijden mee kreeg. We hoorden achteraf van een local, dat de winnaars van het vorige jaar mogen kiezen met wie ze willen worstelen. De schriele ventjes hadden pech, die werden natuurlijk als makkelijk prooi gekozen. De mannen kwamen op het veld, gaven hun hoed of pet af aan één van de zes de oude mannetjes die klaar stonden (waarschijnlijk ex worstelaars, nu verrimpeld en kunstgebit-loos). Dan liepen de worstelaars een stukje richting de tent aan het begin, gevuld met belangrijke mensen, de worstelaars groette hen en het publiek door met de armen zweef bewegingen te maken. Dan liepen ze in een rijtje terug en kon het worstelen beginnen. In de eerste paar rondes was het zo bekeken, alle schrieltjes werden er met een rap tempo uitgewerkt. Iedereen die verloor lag er uit, de anderen gingen door en zo bleven er in twee dagen tijd uit elke ploeg winnaars over.
Super leuk om te zien, die mega grote kerels die in het begin eerder dik, dan gespierd lijken maar zodra ze beginnen te worstelen zie je vooral dat ze super sterke beenspieren hebben. Diegene die valt of, als eerste een knie, elleboog of schouder tegen de grond houdt ligt er uit. Tegen het einde van de middag werd het nog interessanter om naar te kijken, de worstel partijen duurde veel langer, de mannen waren steeds meer elkaars gelijke. Jan en ik kozen elk een man uit waarvan wij dachten dat hij ging winnen, we zaten er net zoals de locals helemaal in, joelde mee als er eentje won, super leuk! De winnaar van het partijtje, kreeg zijn hoed op z’n hoofd gezet en mocht weer een ere “zweef” rondje doen naar het publiek en kreeg een handjevol met kaasblokjes die hij dan uit deelde, meestal aan mensen die zichtbaar iets mankeerde, of ouderen. Diegene die verloor moest zijn hoofddeksel zelf opzetten en liep dan weg, hoe heftig de worsteling ook was, iedereen was sportief. Ik heb geen enkele kerel weg zien lopen met een boos gezicht of zien schelden, kunnen de europeanen nog wat van leren.
Tussen het bekijken van de worstelingen door, hebben we nog een groep jongen kinderen op de paarden aangemoedigd toen ze richting de finish gingen. We zagen van uit de verte een stofwolk aankomen en toen werden we aan de kant gedreven door toeterende auto’s die aangaven dat deze groep op komst was. Ongelooflijk hoe handig deze kinderen op zo’n paard zitten, sommigen zonder zadels, met blote voeten en ze gaan allemaal supersnel!
Mooi om te zien.
Ondertussen was er ook nog een wedstrijd bezig tussen de mannelijke boogschutters en de vrouwelijke, de dames waren stukken beter in dit onderdeel. Ze schoten met stompe pijlen op een muurtje van hooiblokjes. De mannen moesten schieten vanaf 70 meter, de vrouwen vanaf 65 meter.
Om al die activiteiten heen was er een grote markt met van alles, heel veel kushuur tentjes, zelfgemaakte kleding, van yak en schapenwol en zelfgemaakte yak kaas. Die laatste hebben we gekocht, super lekker en een verademing van smaak, even daarvoor weer een poging gedaan om kushuur te eten… het is echt niet lekker, zo’n stuk gefrituurd oud schaap.
We hebben ons de hele dag vermaakt daar op de rand van die berg, genoten van de mensen in traditionele deels (soort jurk), geuren en kleuren van die mooie land.
In de avond gezellig met de anderen onder het genot van Mongoolse biertjes een potje “ezel” gespeeld maar dan op de Franse manier vertaald naar het Engels zodat iedereen het begreep, nu is het een nieuw spel “one,two,three, shit!” (niet verder uit te leggen, had je bij moeten zijn).
We hebben beloofd om het te verspreiden over de wereld als we verder reizen ;)

De volgende dag vroeg onze wekkers gezet omdat we een wandeling langs het meer gepland hadden. We hadden de vorige avond met de eigenaresse van het hostel geregeld dat zij iemand met een speedboot kon regelen voor zes personen, die ons af zou zetten bij de “reindeer family”. Vanuit daar zouden we terug lopen, als we het meer aan onze linkerkant lieten liggen dan kwamen we vanzelf bij het dorp uit.
Die ochtend dus vroeg aan het ontbijt maar dat hadden we net zo goed niet hoeven doen…iets met dat Mongools half uurtje…
Na een paar uur wachten kregen we een seintje dat hij onderweg was en de meneer van de speedboot ons bij het hostel zou komen ophalen. We herkenden hem zo, hij droeg en zwemvest, een ouder mannetje dat geen woord Engels sprak en gebaarde dat we mee konden komen.
Bij de rand van het meer lag de zanderige kade hoger dan de boot, dus het duurde even voordat we hem zagen liggen, ik grapte nog “er ligt helemaal geen speedboot”. Daarin had ik wel gelijk, geen speedboot dus… een erg trage variant van een motorbootje.
Het paste maar net om er met zes mensen in te zitten, ik moest voorop, bij de punt, met mijn benen in het “ruim” waar de extra benzine werd bewaard. De rest zat achter en naast elkaar gepropt en de bestuurder ging helemaal op de rand aan de achterzijde zitten. Het was wel hilarisch, het ding kwam met moeite op gang en het ging helemaal niet snel, beetje jammer als je een speedboot in gedachten had maar we hadden wel een super mooi uitzicht over het meer en we konden op deze manier wel langer van onze tocht genieten. Positief bekijken!
Na ongeveer een uur kwamen we aan bij een aanlegsteigertje waar we weer op vaste land aankwamen, door middel van het point - it boekje een eland aangewezen, dit kwam in de buurt van een rendier en zo kregen we van een local de richting aangewezen waar we heen moesten lopen om bij de familie uit te komen. Een mooie boswandeling, in stijgende lijn met groene markeringen waardoor we wisten dat we nog goed liepen.
Na een uurtje klimmen kwamen we uit op een grasveldje en zagen overal geparkeerde auto’s staan, de “familie” bleek te bestaan uit een aantal yurts die geplaatst waren rondom een aantal zielige uitziende rendieren. Ze waren vastgebonden aan bomen en je mocht in de rij, om een foto van ze te maken of om in traditionele klederdracht naast ze te gaan staan voor een foto.
Het was net zoals van een oudere televisie reclame, van een klimmer die eindelijk boven op de berg aan komt met als zijn materialen en dan staat er een Chinees met gewone kleren en een camera “you take Picture?”.
Goed…dat hadden we dus ook snel gezien. We zijn met z’n zessen uitgebreid gaan picknicken tegen over al die geparkeerde auto’s.
We wilden langs het water terug hiken maar niet dezelfde route nemen als de heen weg. Via de telefoon van de Franse meiden zagen we dat als we links het bos in gingen we ergens vanzelf bij het meer uit zouden moeten komen.
Na enig overleg was iedereen het er mee eens, we liepen door het knie hoge gras achter elkaar aan totdat we uit kwamen bij het einde van de berg, gingen we terug of gingen we het proberen om daar beneden ergens een pad te vinden..?
Met twee enthousiaste Fransen in ons team was er geen discussie, we gingen het redelijk steile stuk afdalen en daar ergens zou vanzelf een weg zijn.
Ik kreeg onder het lopen allemaal flashbacks van onze eerdere wandel ervaringen maar dit viel best mee. Beneden in het dal zijn we op de flank van de andere berg gaan lopen en gelukkig kwamen we daar echt een pad tegen!
Yes, tijd voor een pauze en even genieten van het mooie uitzicht. Vol goede moed gingen we weer verder, de man van het hostel had gezegd dat het ongeveer drie uur lopen zou zijn.
Het was een super mooie route, smalle paadjes en prachtige uitzichten over het azuurblauwe meer. We kwamen tussendoor nog bekende gezichten tegen, anderen die in het hostel hadden geslapen en nu met tent een aantal dagen gingen hiken. (Volgende keer neem ik ook m’n tentje mee). Die mensen vertelde dat het een mooie route was en ongeveer nog vier uur lopen.
Hmm, dat klopte niet helemaal met wat ons verteld was, beetje demotiverend want we waren al zeker twee uur aan het lopen.
Alles bij elkaar hebben we er denk ik zeven uur over gedaan, waarvan twee daarvan in gezelschap van twee wilden honden. Ze bleven ons maar volgen, Ali was zich helemaal aan het verlekkeren, hij had een kebab tentje gezien en ging zichzelf en de honden belonen op een kebab. Toen we dan helemaal moe van het lopen bij dat zaakje aankwamen bestelde hij er twee.
Iedereen had er een besteld, maar het zag er beter uit dan hij smaakte want er bleek, net zoals in alles hier, weer oud schaap “mutton” in te zitten… jak. We werden overigens wel erg raar aangekeken omdat Ali een hele kebab voor de neus van de hond neer legde, whattt?? Maffe toeristen. De honden gingen het brood gelijk begraven, ik weet niet of ze oud schaap niet lekker vonden of om te bewaren voor later.
In de avond ons favoriete spel weer met z’n allen gespeeld, voor de laatste keer. De dag erna zouden wij met de Franse meiden de nachtbus pakken vanuit Moron, daarvoor werden we eerste weer met een taxi een uur vanuit Khatgal daar heen gereden
De bus vertrok rond 18uur, hij zou naar Ulaanbaatar rijden maar wij wilden er eerder uit, bij Darkhan. Na veel handen en voetenwerk hadden we het gevoel dat de bus chauffeur ons begreep.
De nachtbus, tja wat zal ik er van zeggen, het was verschrikkelijk. Tot een uurtje of twaalf bleef de televisie aan met, zoals bij elke lange afstand bus, dezelfde Mongoolse clips en liedjes als we al die andere keren ook al hadden gezien. In de stijl van Bollywood, veel te overdreven en te blij.
Na de laatste nachtelijke stop hadden we een schatting gemaakt dat we rond een uur of vier in Darkhan aan zouden komen.
Ik heb een poging tot slapen gedaan, Jan is het niet gelukt, zijn stoel kon niet maar achteren. De bus had wat problemen met schakelen en is een paar keer gestopt, elke keer als hij naar de derde versnelling wilde, klonk er een akelig schrapend geluid. Door deze lichte vertraging werden we om een uur of zes op de weg gedumpt die richting Darkhan ging. Op het moment dat we de backpacks uit het ruim haalden, kon Jan een auto aan houden die ons wel naar de stad mee kon nemen. Het bleek in Darkhan ook nadaam te zíjn en de chauffeur probeerde ons over te halen om mee te gaan. Wij hadden hem gevraagd door middel van plaatjes of hij ons bij het busstation af kon zetten.
Daar zaten we dan, te vroeg in de ochtend, brak van het niet goed slapen, in the middle of nowhere op de grond tegen onze backpacks, terwijl we lastig gevallen werden door de lokale dronken zwerver die even ervoor nog had staan overgeven.
We gingen twijfelen, welke dag is het eigenlijk en, zouden er wel bussen rijden met nadaam hier? Uiteindelijk duurde het wachten ons te lang, de zwerver werd vervelend en op dat moment kwam er een taxi aan, fijn!
Jan kreeg een goede prijs afgesproken en daar zaten we weer voor de zoveelste keer in een ander vervoer middel. We wilden graag naar een klooster wat “in de buurt” lag, volgens onze gids 1,5 uur rijden. Het klooster heet, amarbayasgalant, best moeilijk om dan uit te leggen waar je naar toe wil, dus gewoon maar het plaatje laten zien en het was gefixt. Het eerste uur heb ik niet mee gekregen, mijn ogen vielen dicht zodra de auto ging rijden, ik werd wakker omdat ik door elkaar heen geschud werd, de weg van asfalt was voorbij. In totaal was het ongeveer drie uur rijden met de auto (en dat noemen ze hier “in de buurt”) en de laatste uren was een weg waarvan een rally coureur jeukende vingers van zou krijgen, deze man scheurde er met zijn alle daagse auto overheen alsof het niets was. Hij bracht ons tot aan het klooster, gaf ons zijn nummer voor als we de dag erna opgehaald wilden worden en ging de zelfde lange weg weer terug naar huis.
We stonden een beetje versuft langs de weg en besloten om richting een aantal gers te lopen die er in grote groepen stonden. Bij de eerste kwam een man naar buiten die een slaap gebaar maakte (je hebt hier helemaal geen gezamenlijke taal nodig) wij knikten, hij gebaarde dat we even konden zitten. Er werd een Ger open gemaakt, wat naar binnen geroepen en even later kwam er een slaperige jongen uit, met al z’n beddengoed, de eigenaar lachte naar ons en tadaa! We hadden een slaapplek. Makkelijk geregeld hier. We waren allemaal super suf van die gebroken nacht en het reizen maar besloten om eerst samen naar het boeddhistische klooster te gaan. Het was super oud en zanazabar, de meester in het maken van boeddha’s had daar zijn leerschool gehad, hij heeft ook het ontwerp gemaakt voor de Mongoolse vlag.
In één gebouw zaten alle monniken samen te bidden, wij zijn ergens aan de zijkant gaan zitten om er na te luisteren. Het klinkt een beetje alsof je ergens bijen hoort zoemen, een heel laag monotoom gebrom, rustgevend. Het was bijna etenstijd, er stond een hele grote kom met rijst en een klein monnikje kwam flesjes cola uitdelen, Jan kreeg er per ongeluk ook eentje. Wel gek dat er midden in zo’n klooster cola wordt uitgedeeld voor lunch. Er werd een hele grote gong geluid en toen we verder liepen hoorden we dat ze met meerdere instrumenten lawaai maakten, een soort zegening, voordat ze gingen eten.
Er hadden ooit duizenden monniken geleefd, rondom het klooster, rondom de gebouwen stonden nog meerdere stupa’s die de verwoestingen overleefd hadden, helemaal boven aan de heuvel waar het klooster tegen aan lag, hadden we een prachtig uitzicht over de vallei. In de middag heb ik samen met Jan daar zitten picknicken en zitten genieten terwijl de Franse meiden even een powernap gingen doen. We hadden toen nog de hele dag de tijd, maar omdat het zo ver geïsoleerd lag, was er in de omgeving niet veel meer te doen. We hebben wat zitten lezen, Jan heeft wat liggen slapen en in de avond hebben we onze noedels op die we mee gebracht hadden. Gelukkig, want er was verder niet veel. Wel bier, dat verkochten ze in een Ger, dus hebben we een biertje op.
Vroeg naar bed want we waren erg moe…we hadden wel lakenzakken bij ons maar heen slaap zakken. In Mongolië daar was het warm genoeg dachten we, geen slaapzakken mee genomen op de reis. Die fout maak ik niet meer! Daar in die uitgestrekte vallei redelijk hoog, was het écht wel koud, daar lagen we dan in een Ger op houten bedden tegen elkaar gekruld in een poging om warm te blijven. Weer een verschrikkelijke nacht gehad, nummer twee. We waren blij toen het eindelijk licht werd en we wisten dat de taxi ons weer op zou komen halen. Super leuk joh, reizen ;)

Deze vriendelijke meneer met z’n “allroad” auto bracht ons na een aantal uren hobbelen weer in Darkhan, bij het bus station, waar nu wel mensen rond liepen en nog belangrijker bussen stonden. Het was nog maar 24 geleden dat we daar voor het laatst waren maar het voelde veel langer…
We regelden een ticket voor de bus en waren weer onderweg, naar Ulaanbaatar, onze uitvalsbasis van deze reis. Wel echt jammer dat je alles via deze stad moet doen, je kunt niet zomaar doorreizen maar van de andere kant konden we dan ook wee genieten van de luxe van een grote stad!
Voor ons gevoel was dit een korte rit, uurtje of vijf, je raakt zo gewend aan de afstanden. Bij het busstation afscheid genomen van de Franse meiden, zij hadden voor deze nacht al een hostel geregeld, wij gingen nog kijken waar er plek was. Eerste hebben we even gekeken wat onze volgende planning zou zijn, de volgende dag wilden we weer verder reizen, Ulaanbaatar hadden we wel gezien. We konden ook wel met een nachtbus maar na onze laatste slaap avonturen leek ons dat niet zo’n goed plan. Een kaartje gekocht voor de volgende dag, een uurtje of twee ging er een bus, prima!
Een taxi aangehouden alsof het iets is wat we al jaren deden en bij een eet tentje genaamd “broadway” gebruik gemaakt van het internet om een hostel via booking.com te regelen.
Wat hebben we het toch goed, dat we gewoon kunnen besluiten om daar te eten en niet afhankelijk zijn van hoeveel schapen en koeien de winter overleefd hebben. We hebben die nacht in een ander hostel geslapen dan de vorige keer, een heel gezellige en we besluiten direct om voor onze laatste dagen te boeken. Deze trip die we willen gaan doen maar de orkhon valley is de laatste die we in Mongolië gaan ondernemen, zo snel gaat het!
Die avond nog snel wat shirtjes en ondergoed gewassen zodat we enigszins wat schone dingen hadden voor die paar dagen.
Die ochtend lekker uitgeslapen, nog wat eten gehaald voor de trip, dat houdt in, plastic nep kaas, brood en wat yoghurt. We hebben ook pogingen gedaan om fruit mee te nemen maar we nemen onze vitamines in de hoofdstad wel in, want ontplofte banaan of appels in je tas is niet heel lekker. Het is veel te warm om heel veel meer mee te nemen en noedels, brood en zoiets als koekjes kun je overal kopen.
Ons plan was om naar de orkhon valley te gaan, het was dichtbij genoeg om voor een dag of drie naar toe te reizen, er was een nationaal park en we wilden graag kharakorum, de oude stad van Ghengis Khan zien. We hadden de kaart bekeken en besloten om uit te stappen in Arvaikheer, de laatste stop van de bus, ongeveer zes uur rijden. De omgeving waar we doorheen reden was wel wat anders dan het noorden van Mongolië, af en toe wat duinen en veel meer steppe, heel uitgestrekt en veel minder bergachtig. Ik heb deze rit besteed aan het lezen van een goed boek, Jan was wat jaloers want hij is boven op zijn
e-reader gaan zitten en daar kom het ding niet tegen. Ik kon me op deze manier beter afsluiten voor de zoveelste Mongoolse clip in de oude Sovjet stijl met alleen maar lachende mensen en dezelfde deuntjes.
Arvaikheer, of all places… er stond gelukkig nog 1 taxi toen onze tassen uit het ruim van de bus waren gehaald. Maar het ger-hostel wat in onze bradt guide stond, was niet meer, denk ik, niemand had er van gehoord en we hebben wel geleerd dat die taxi chauffeurs de vreemdste plekken kennen. Tja, we konden bijna door het stadje heen kijken, “de vijfde grootste stad van Mongolië”, dus hopelijk hadden ze een hotel, de chauffeur begreep onze plaatjes die we lieten zien en we konden kiezen uit drie! hotels. Wauw, ongekend voor zo’n gat, diegene die we gekozen hadden zag er super luxe uit (van ver af) en we hadden zelfs een bad! Ik maakte er mooi gebruik van om nog een broek te kunnen wassen terwijl Jan er in zat, hej je moet zuinig zijn met het water, toch?
Tijdens het ontbijt ontmoeten we een stel, Australisch- Argentijns, dat met 1 motor al vier jaar! aan het reizen was… komen wij aan, met onze “maar” twee maanden reizen. Er zat naast een Mongoolse familie nog een man uit nieuw Zeeland, die werkte in de buurt en ons voor gek verklaarde dat we in dat gat waren uitgestapt. Ik was het eens met hem toen bleek dat er geen taxi’s gingen en we een hele dag daar moesten wachten op een mini bus, die richting kharakorum ging. We hadden inmiddels contact gehad met een hostel daar, dat wel bestond en een telefoonnummer had en, heel fijn nog ruimte had voor ons. Het lag alleen honderden kilometers van ons vandaan…en wij zaten vast in dit ***gat. Tip voor iedereen die ooit van plan is om door Mongolië te reizen, zorg dat je eigen vervoer hebt!
Goed.. dat was mijn breakdown daar, ademhalen, een rondje lopen en ik kon weer lachen.
We hebben ons maar uit verveling heel vroeg bij het busstation laten droppen, daar hadden we uitzicht op de plaatselijke schapenmarkt met welgeteld drie schapen. We hebben alle auto’s van het dorp zien langs komen en bij de supermarkt hadden ze chocolade, dus we hebben ons vermaakt. ;)
De minibus was gevuld met vrouw en kind van de chauffeur en ons, toen was het wachten op anderen die mee wilden gaan. We reden maar tweeënhalf uur later weg dan gepland, dus het viel mee. Een busje geschikt voor negen mensen was gevuld met 11 volwassenen en drie kinderen. Na de stop om te tanken voor de reis, werd het hele dak gevuld met blikken motor olie, waardoor we meteen wisten hoe het kwam dat er een deuk in het dak zat haha en zwaar beladen gingen we op weg.
Na een plasstop bij een gehucht, onder een hele donkere dreigende lucht sloeg het busje met ons erin, linksaf en ging gewoon door het niemandsland heen rijden. Toen snapte we gelijk waarom er geen taxi’s reden op deze weg. Op dat moment barste de donkere wolk open en zaten we in een hele heftige onweersbui. Het was wel een klein beetje spannend, we hoopten dat het veel te zware busje niet ergens vast zou blijven steken in de modder, hulde aan de chauffeur dat die over zo’n weg kon rijden, onvoorstelbaar.
Grappig vond ik trouwens ook, dat die kindjes waarschijnlijk zo gewend zijn aan het wachten in de hitte, rijden over verschrikkelijk slechte wegen, je hoort ze geen kick geven. Ze slapen of zitten een beetje rond te kijken of te spelen. Dit zou je eens moeten proberen met drie peuters uit Nederland.
We zijn helemaal zonder kleerscheuren aangekomen in kharakorin, de nieuwe variant naast de oude stad Kharakorum.
We werden opgehaald door de eigenaresse van het hostel, ze sprak super goed Engels, echt even fijn, na al dat handenwerk en plaatjes wijzen. Ze had vijf kinderen die leefden en speelden in en rond het hostel. Haar huis stond in het midden, een groot hek eromheen en op de binnenplaats een aantal gers. Op het moment dat er daar binnenliepen en ze vroeg of we een Ger wilden delen, kwam er een bekend hoofd uit een van de gers. Het waren Gael en Louise onze Franse vriendinnen van de vorige trip! Super grappig.
De wereld is klein op die manier, lagen we weer gezellig met z’n allen in een ger.

En nu Jan weer:

De laatste dag Ulaanbaatar
Uitslapen? No way, because we are travelling! Er staat vandaag niet zoveel op het programma. Omdat onze nieuwe vriendin en ex-guide NT zo aardig was geweest om een vriendin tickets te laten kopen voor de bus naar Mörön morgen, was het niet meer nodig om zelf naar het Dragon Station af te reizen om tickets te kopen. Ideaal dus! Aangezien we het wel leuk vonden om wat van de lokale openbaarvervoervoorzieningen gebruik te maken besloten we met de stadsbus naar de zwarte markt te rijden. Voor de mensen die denken dat je daar illegale zaken kunt kopen: Nou nee. Maar al het andere wel dus. Daar vertel ik zo meer over…eerst de bus. Kamikaze bus. Instappen is erg moeilijk, je moet al beginnen met rennen als de bus komt aanrijden. Toen wij wilden instappen ging er een opoe te langzaam de bus uit…gevolg: Hij zat klem. De ene helft erin en de andere eruit. Maar No way dat de bus driver daar rekening mee houdt hoor. Doorgassen!! En daar komt hij weer: Man man man, wat een rijstijl…daar word ik niet vrolijk van. En de vrouw die achterin zit, maar na een flinke remactie ineens vooraan naast Rianne staat ook niet. Net als de 149 andere mensen die in de 40 personen bus staan. De vonken kwamen nog net niet van de bus, een werkelijk avontuur dus. Maar we zijn er gekomen! Een erg vriendelijke chineesachtige Mongolische ambtenaar (incl. driedelig kostuum) vroeg aan ons waar we heen moesten, nadat we vreemd om ons heen hadden gekeken bij het uitstappen (lees: springen) van de bus. De zwarte markt natuurlijk! Waar ook de rest van de meute mensen naar toe moest. Hij liep gezellig met ons mee. Hij praatte ‘un Petit francais'. Een Petit in het mongolisch blijkt minuscuul te zijn blijkt al snel. Verder dan naar zichzelf wijzen en ‘appelle’ te roepen komt hij niet. Maar ondanks deze kleine taalbarrière kunnen we toch een goed gesprek met hem voeren, gezichtsuitdrukkingen blijken best effectief te zijn haha. Bij binnenkomst van de poorten van het markterrein zie ik een grijns op het gezicht van Rianne verschijnen..’dit is net Afrika!’ roept ze blij uit. Een gevoel van thuiskomen leek het wel. De markt was overweldigend. Zo groot dat we een gebouw moesten onthouden als waypoint. Je raakt er anders gewoon keihard verdwaald. Het verhaal dat er alles te koop is blijkt ook echt waarheid. Maar dan ook echt alles! Gers, fietsen, eten, snoep, koek, beelden, pannen, kleren, noem het op en het is er. TegenMongolischelische prijzen. Nu snappen we pas waarom alleen de rijke Mongolen naar een shopping Mall in het centrum gaan! We kopen wat drinken en kijken onze ogen uit. Opzoek naar souvenirs haha! Een prachtig voorwerp hangt boven in bovenin een kraam. Rianne is op slag verliefd…die moeten we hebben. Door een klein ‘rekenfoutje’ van een nulletje kijkt de vrouw wel erg blij bij het in ontvangst nemen van haar geld. Dat we er pas 5 minuten later achter komen heeft haar een omzetverdubbelaar opgeleverd. Gelukkig kunnen wij het hebben…zeker nadat ik voor ongeveer 10% van de prijs 2 hele gave shirtjes op de kop kan tikken. Één van de shirtjes bevat de tekst ‘Chingiss Kahn, man of the Millennium'. Awesome. Rianne vind ook nog eens een prachtige jurk van Jak wol., dit keer wel met een scherp prijsje. Nog twee setjes kralenkettingen en een zak waspoeder verder besluiten we dat de buit binnen is voor vandaag. We're off to het chillpark. Snel scoren we nog wat lunch en houden we een willekeurige auto aan. Hier in UB is toch iedereen een taxichauffeur, zolang er maar voor betaald word. De mensen die wij troffen, brachten ons voor een luttele 70 cent (1500 TURUK) wel naar het park. Tijd om lekker in de schaduw, onder een afdakje onze boeken erbij te pakken voor een middagje ontspanning! Een uur of 4 later besluiten we een taxi terug te pakken…we krijgen honger, want het ijsje dat we op hadden bleek toch veel kleiner dan op de verpakking. En het was een beetje taai, maar dan kwam ongetwijfeld omdat het voor 20 april op had moeten zijn. Achja, bevroren voedsel kan nooit bedorven zijn toch? Taxi 2 blijkt serieus geld te vragen voor een ritje naar het centrum.. Zijn we zo ver dan? Blijkt niet het geval. Hij heeft gewoon geen flauw idee waar we zijn haha. Fantastisch! Gelukkig hebben we een plattegrond bij om hem te laten zien hoe we moeten rijden. Scheelt toch de helft van de prijs. We laten ons droppen bij de State Shopping Mall, een kilometer of 2 van ons hostel. Even boodschappen doen voor morgen onderweg en door naar ons hostel. Ons drie gangen menu zal vanavond bestaan uit Noodles, Kip-Noodles, en Zwarte-Bonen noodles. En dat allemaal dankzij de waterkoker die in de keuken van ons hostel is te vinden. Na ons romantisch etentje in de eetkamer van het hostel gaan we nog een toetje halen bij een koffiezaakje om de hoek. Toen we deze vanmiddag voorbij liepen, zagen we gigantisch ijsbakken voorbij komen. De noodles hebben echter zoveel gevuld, dat we niet verder komen dan een Blue Berry smoothie…maar die was ook sehr gut! Daarna…slapen! Morgenvroeg staat om 6 uur de wekker..om half 7/7 uur komt de taxi ons ophalen om naar de bus te brengen. Nighty night! Reizen naar Khuvskul Lake Onze taxi is wonder boven wonder te vroeg. Dat we dat hier mogen meemaken haha. Ons ontbijtje van verse yoghurt dus maar snel terug in de verpakking gegoten en de tassen in de auto gelegd. De hotelmanager kwam nog een kei schattig lunchpakketje brengen voor ons beide…een danoontje en een koekje in een zakje. Wat een goedzak! De taxi was dit keer iets ouder (lees: in Nederland zou hij reeds belastingvrij zijn) dus het verbaasde ons niet dat we af en toe vreemde geluiden uit de bak kregen. Toen we langs de kant van de weg even een garage gingen opzoeken bleek dit geluid niet van de auto te komen, maar van een leeggelopen band. Onze tassen waren denk ik de zwaar…wat extra lucht erin en de tocht kon weer verder gaan gelukkig. Precies on-time (like Ryan-air flights) bereikten we het Dragon Station. Vanuit hier moest onze bus vertrekken. Onze taxichauffeur belde nog even ons hostel, hij was vergeten voor welke prijs hij had gereden. Met een kleine fooi vertrok hij met een glimlach. Dubbel gechecked, maar de fooi was echt niet meer dan 50 cent. Fijn dat de mensen zo van de kleine dingen genoten hihi. We werden op het station van de ene uithoek naar de andere gestuurd en konden de juiste touringcar niet vinden...toen bleek dat het kenteken van de bus op onze ticket stond. Super handig! Spullen erin en hoppa, gaan! Niet dus…weer eens de Mongolische tijd vergeten. 8 uur vertrekken betekent eigenlijk een uurtje of 9. Lekker rustig aan, we hebben alle tijd. En de busrit duurde ook geen 12 uur, maar een uur of 16. Hier kan dat gewoon, best fijn eigenlijk. Moet even denken aan die ene reclame van Malibu. ‘Because we don’t take Life to seriously'. De busreis verloopt prima. De airco doet het, en de weg hobbelt verdacht weinig. Zal wel aan de snelheid gelegen hebben. Er waren 2 grote stops, waarbij iedereen uitstapte en lokaal warm at. Verder stopte de bus wanneer er mensen wilden plassen of uitstappen. Of een pakketje bezorgd moest worden. Best slim bedacht, een touringbus en POST-NL combineren. Kunnen wij nog iets van leren. Alle vrouwen waren super netjes gekleed. Zag er een beetje vreemd uit toen ze uitstapten en zo een grasveld opliepen op weg naar dorp. Ongetwijfeld familie bezoeken. Voor ons zitten de enige Koreanen in de bus. Ervaring heeft mij geleerd dat Koreanen een soort Chinees-light zijn. Net iets minder erg, maar nog steeds aardig overtuigd van het feit dat zij het middelpunt van de aarde zijn. Meerdere keren tijdens de reis besloten ze dat ze wilden gaan slapen. Dus: bank recht naar achteren! Dat toevallig mijn benen, handen of hoofd in de weg zat maakte hun niet uit. Communiceren, nou nee. Gewoon extra doorduwen. Als het niet rekt splasht het wel. Tijdens de tweede stop kom ik erachter dat er een barst in mijn E-reader-scherm is gekomen…hartstikke kapot. Neeeee, 6 weken zonder boeken dus  wordt afzien helaas. Baalde ik behoorlijk van zeg. Mijn eerste gevalletje reisverzekering ben ik bang…maar ik had echt gewenst dat dat niet nodig had geweest. In plaats van een estimated arrival van 20.00 uur bleek het net iets ná 12’en te worden. Rianne maakte zich aardig ongerust of we nog een slaapadres zouden vinden, maar ik had er alle vertrouwen in. En het kwam ook snel goed. Nog geen 30 seconden nadat we uit de bus waren gekomen was het al geregeld dat we met twee Franse meiden, een Londenaar en een vrouw uit Californië meekonden naar hun Ger-house. Hadden we ook gelijk 6 man om de taxi naar Hatkhal (het dorp aan het meer Khuvskul meer) te nemen. Scheelt veel in kosten! Khuvksul Lake Om half 8 gaat de wekker al. Niet dat ik ervan wakker werd hoor, ik was namelijk al een uurtje of 2 wakker. De schapenwollen deken had me de hele nacht een kriebel in mijn keel en neus gegeven…had het dus mega benauwd. 8 uur staat ons ontbijt voor ons klaar…brood met een ei, lekker! Zelfs de toast erbij was prima te eten…soms word je spontaan verrast. De Ger van het Guesthouse staat namelijk in een sloppenwijkje. Viel me trouwens pas op de ochtend na arriveren. Onze Londenaar (genaamd Allie) en onze Californicaan (genaamd Lesley) hadden onderhandeld over de 6 persoons bus die ons kwam ophalen…100.000 was handjeklap op gegeven. Ongeveer 44 euro dus. Valt mee als je bedenkt dat het een tocht was van 2 uur, 120km. De laatste keer dat ik voor zo’n afstand een taxi mocht afrekenen was ik 350 euro kwijt. (Voor collega’s : Dat was toen onze Sjeiks uit Oman moesten worden opgehaald op Schiphol en we doordat we iemand kwijt raakten de laatste trein naar Breda hadden gemist). Het Guesthouse waar de Franse meiden (Louise en Geille) verbleven bleek ook plek te hebben voor Allie, Lesley en natuurlijk ons. Samen een Ger delen, super cool! We kregen zelfs als een echt ‘team’ een slotje voor onze Ger. Waar hadden we ons druk over gemaakt haha, alle waarschuwingen van het hostel in Mörön bleken Loos alarm…misschien hoopten ze zelfs stiekem op een langer verblijf van ons. Sub-team France ging met zijn tweeën de omgeving ontdekken, de rest ging samen opzoek naar de toeristen boot op het meer. Dat was in ieder geval de bedoeling…want toen ik na een kort bezoekje aan de toilet (in Mongolië een houten hok met een diep gat) terugkwam, en ik daarna nog even de Guesthouse host had aangesproken, was er niemand meer op het terrein. Geen Lesley, geen Allie en geen Rianne. Gone with the wind. Ik heb 10 minuten gezocht, en me afgevraagd of ik nu boos, bezorgd of teleurgesteld moest zijn…Ze waren zonder mij vertrokken . Dat dacht ik in ieder geval…de waarheid bleek net iets anders te zijn. In de verte hoorde ik iemand ineens roepen. Dat bleek Rianne te zijn. Toen ze dichterbij vertelde ze me dat ze me kwijt was geweest. Toen Allie en Lesley in de verte stonden te zwaaien dacht ze dat ik bij hun was. Toen ze eindelijk bij hun was aangekomen bleek dat ik daar niet was. Zij dachten juist dat ik bij Rianne was. Vandaar hun gezwaai. De boot zou om 3 uur vertrekken, ze moesten dus snel zijn. Rianne is daarna gelijk terug gerend naar het guesthouse, in de hoop mij te vinden. Gelukkig herenigd zijn we vervolgens naar de boot gesnelwandeld, waar we om 15.00.30 aankwamen. 30 seconde te laat dus. Best vreemd dat hier de Mongolen ineens wel heel stipt zijn…we hadden de boot dus gemist. Lesley en Allie hadden het wel gered. We besloten door te lopen langs het water. Voor mij geeft vakantie altijd erg veel ruimte in mijn hoofd…het gevolg is dat ik overspoeld wordt door geniale ideeën en plannen. Rianne daarentegen geniet op vakantie juist van haar lege hoofd. In het nu, No plans. Tijdens onze wandeling botste dat even. Nadat ik weer een leuk idee had geopperd, over iets in Nederland, was ze er een beetje klaar mee. Dat schoot bij mij verkeerd…er is toch niks mis met fantaseren? Ik zal jullie de details besparen en maar gewoon vertellen dat alles weer goed is gekomen…ik heb thuis geleerd dat je alleen strubbeling hebt met de mensen om wie je geeft, daar hou ik me graag aan vast. En het is ook niet niks hoor, zo lang bij elkaar op de lip zitten. En daarnaast kan ik me wel voorstellen dat ik af en toe een beetje vermoeiend kan zijn. Eenmaal terug bij onze Ger besloten Allie, Lesley en wij samen een visrestaurant op te zoeken.. we zaten immers bij een meer! Na lang zoeken kwamen we niet verder dan een restaurant met vissoep. Let’s go for it! De soep was prima, de kip met rijst nog beter. Maar het echte hoogtepunt bleek achter op het terrein te staan…een flush toilet! Jaaa, even zitten op de wc en doortrekken. Wat een heerlijk gevoel zeg! Met een grote glimlach op mijn gezicht val ik tevreden in slaap. De diarree die in de nacht volgt maakt dat ik mijn mening over het restaurant misschien toch iets moest bijstellen. Smaak: Top, Hygiëne: Ongetwijfeld geen smaakpolitie keurmerk. Nadaam dag Vandaag is het Nadaam dag. De eerste dag van twee dagen vol met feesten, worstelen, boogschieten en paardracen! Om 8 uur zitten we alweer aan ons ontbijt (weer eieren en toost!), zodat we op tijd bij de opening van de feestelijkheden kunnen zijn. Volgens de planning zou die om 10 uur zijn en ongeveer een uur duren. Daarna worstelen, dan schieten met de boog en paardracen. Ik hoef jullie denk ik niet meer te vertellen hoe het werkelijke tijdpad er uit zag neem ik aan. De organisatie had er slimmer in geweest alleen een volgorde te vertellen, en de tijden los te laten. De opening is feestelijk, met dansjes, gezang en veel Mongolische speeches. Geen idee waar het over ging maar zodra ik iemand hoorde klappen, heb ik enthousiast mee gedaan. En alle andere toeristen ook (zo'n 50% van de mensen). Het worstelen was mega grappig om te zien. Allemaal vrij dikke kerels die wat weg hadden van Sumo worstelaars. Tijdens onze horseriding trip hadden onze Mongolische medegidsen al uitgelegd hoe het in zijn werk ging, en had ik zelf een wedstrijdje tegen hun mogen worstelen (filmmateriaal beschikbaar om request)…alles was dus mega herkenbaar. Onder het laagje vet van de worstelaars zat indrukwekkend veel spier. Die benen…ik heb aardig wat keren met grote ogen zitten kijken. Volgens mij doen ze met hun linker kleine teen nog een full push op de benchpress. We kijken naar het boogschieten, maken de finish van een paardenrace mee, en ik ren op een berg naar boven om even te plassen en een prachtige panorama foto te maken. We eten weer wat dumplings, dit keer met iets beter vlees en we kijken bijna watertandend naar de Russische busjes. Ik en Allie kregen zelfs een echte ‘rondleiding’ in zo’n busje..bijna kopen we hem spontaan, zeker als hij zijn prijs noemt..misschien in de toekomst. Tot een uurtje of 5 houden we het vol, daarna besluiten we terug te lopen. 2 km door een willekeurig veld heen. Daarna eten bij ons guesthouse en gaan vanaf vroeg in de avond met de Franse dames, Allie, Lesley en later ook een Zwitserse dame een avondje kaarten. Een nieuw spelletje wordt geïntroduceerd, deels door de Fransen. Het heeft iets weg van Ezelen..the French call it ‘Tete de medre' ofwel ‘Pile of shit'. Geweldig spel. Ga het iedereen die wil spelen leren. In de volksmond (lees: de mond van ons, de Fransen, Allie en Lesley) noemen we het ‘123 shit'. Dag 3: speedboot en hiken! Super veel zin in…voor de eerste keer in mijn leven op een speedboot. Het plan was om ons ongeveer 25km verder te laten droppen, opzoek naar een rendierfamilie. Daarna zouden we terug lopen, met zijn zessen. Ons guesthouse had een zeer scherpe prijs geregeld voor ons, super dus! Bleek wederom een addertje onder het gras te zitten haha…de boot kwam een uur te laat en toen we hem zagen wisten we gelijk waarom…dit was geen speed-boot, maar een slow-slow-boot. Achja, het ging in ieder geval over het water, en het lekte niet. Rianne mocht voorop de boot gaan zitten. Als een ware zeemeermin hield ze haar hand boven haar ogen, blik op de oneindigheid. Het was heerlijk om met dit rustige tempo te varen en te genieten van de frisse lucht die spontaan al mijn neusgaten opende en daarna mijn ruikvermogen deed verdubbelen. Na ongeveer een uur legden we weer aan op het vaste land. De volgende uitdaging was het vinden van de “moose” familie. Ons point-it boekje was weer de redder in nood, daar stond een mooi plaatje van een rendier in. Al snel kwamen we op een pad uit met een groene stip…this has to be it!! Een mooie wandeling door het bos volgt. Beetje jammer dat we, als we eindelijk boven komen, wederom de tekenplaag, ook wel Chinees met Selfiesticks genoemd, tegenkomen. Daar zijn ze weer. Met een hele familie op de foto met een, aan een touw geknoopt, rendier. How cute is that! Toen de Chinezen klaar waren, waren de Koreanen aan de beurt. Wat een grap haha, komen we precies uit bij het meest toeristische plekje van het khuvskul Lake. Wel nog samen met Allie een Koreaanse familie gefotobombed. And they didn't look really happy with that haha. Na een heerlijk stuk brood met verse (Happy cow) kaas, liepen we door. Met onze gps in de aanslag gingen we het bos in. Er was misschien wel geen pad, maar we gingen dan ook off-road hiken. Binnen een kilometer of twee kwamen we al op het meest prachtige uitzicht van het meer uit. De foto zal jullie jaloers maken, I'm absolutely sure. We moesten even het grasveld over, een meter of 100 recht naar beneden, maar onze Franse vriendinnen hadden een weg gevonden. Een andere weg dan de weg die Rianne in gedachten had, maar nadat de Fransen iets minder toegeeflijk waren dan mijn vriendin (en ze met zijn tweeën waren), liepen we L'equipe achterna. Super leuke afdaling. Mega stijl was het, maar vol met gras. Ik kreeg bijna de neiging om te gaan rollen. Verstandig als dat ik heel af en toe ben toch maar besloten om het niet te doen, achteraf maar goed ook. Het gras bleek vol met kuilen en stenen te liggen, en de afdaling bleek nog steiler dan gedacht. Onderaan de berg voelde ik mijn knie heel licht opspelen, maar gelukkig was dat snel weg toen de weg weer waterpas liep. We kwamen bij het water aan, waar we nog wat aten en een spelletje stenen gooien speelden. Overigens pas nadat we van een botanische tuin-veld afkwamen…wat de Fransen probeerden uit te leggen maar niet in konden slagen. We besloten verder te lopen. Mijn knie was wat stijf geworden...al had ik vertrouwen in dat het wel goed zou komen. Niet dus helaas. Hoe verder we liepen des te meer het beetje zeuren begon te steken, en het langzaam echte nare pijn werd. Bij het klimmen ging alles prima, zodra we gingen dalen deed het meer en meer pijn. Ik voelde me schuldig en probeerde door te lopen. Het werd echt afzien, steeds meer. Op het einde van de tocht trok ik het amper meer. De tranen stonden we nader dan het lachen en ik heb echt naar huis verlangd. Huis, Nederland, Tilburg, mijn ouders en mijn zus. Een mini-breakdown zullen sommigen het noemen, volgens mij komt die bij iedere reis wel eens voor. En misschien bij mij, als een beetje emotionele man, iets eerder. We hebben trouwens op de weg terug nog kebab op, geniaal. Als beloning voor onze gezonde wandeltocht. En ook deze kebab had verse schaapsmaak. En werd niet geschoren maar bevroren gesneden en onder de grill gelegd. Maar toch was hij goed. Ergens half-way tijdens onze wandeltocht kwamen nog 2 honden tegen, die ons een aantal keer de weg hadden gewezen door voor te lopen. Ze waren ons 15 km tot de kebab tent gevolgd, dus heeft Ally, onze Engelsman, ze ook getrakteerd op een broodje schaap. En toen de vrouw er 1tje liet vallen werden dat twee broodjes. De ene hond ging vervolgens het broodje ingraven voor zijn broertje. Zowel super lief en schattig als heel treurig was het. Maar wat een geweldige beesten waren het. Our Heroes. Bij het Guesthouse met zijn allen snel onder de douche en aan de wodka met een spelletje ‘pile of shit'. But No alcohol for me helaas. Ik heb 2 ibuprofen geslikt tegen de pijn en ontsteking. Onze huisfysiotherapist uit Frankrijk (Louise) had gekeken, het leek een ontsteking te zijn bij de aanhechting van een pees in mijn knieën. Lekker dan! De dag erna is uitslaap dag hebben we besloten. En dan ergens een busticket fixen om vanuit Mörön terug naar UB te gaan. Of een plekje er tussenin…afhankelijk van of en welke bussen er rijden haha. Blijft altijd spannend. Zodra we ons ontbijtje op hebben, spreken we de vrouw van het Guesthouse aan. Ze gaat direct hard rondbellen, en wat blijkt: ze kan 4 tickets regelen naar Erdenet, of wellicht zelfs Dahrkan! Zou geweldig zijn, dat is een nachtbus. Vanuit Dahrkan kunnen we dan door naar een monastry met een onuitspreekbare naam. Am gammala gammala nog wat. Schijnt erg indrukkend te zijn en er zijn Ger camps in de buurt. Als je benieuwd bent naar de topografie: Google maps is your friend! De Franse dames besluiten bij ons aan te sluiten, en om 16.00 komt een taxi ons oppikken. Dit keer een Outlander, de Mongolen hebben wel gevoel voor goede auto’s! Een Australische dame, ook gast bij MS Guesthouse probeert zich er nog bij te proppen, wat lukt. Dat ligt niet aan haar tactischheid, ze is nogal zenuwachtig en onhandig. Rianne moet haar nog helpen haar tent op te zetten. Onderweg blijkt dat ze een jaar werkt in Mongolië. Wellicht ben ik bevooroordeeld, maar had ik las het niet aan haar af. De Outlander (2.4 4WD, Active, voor de kenners) zette er een flinke gang in (150+), maar de auto gaf geen kik. Wat een klasbak is het toch, zo’n Outlander. Om 17.30 komen we aan in Mörön, opzoek naar onze bus…maar eerst onze tickets. Waar zijn die eigenlijk? De persoon die ze zou kopen had geen geld blijkbaar dus had ze alleen gereserveerd. Maar ons wel vergeten te vertellen haha. Terwijl ik in mijn prachtige Mongools met handgebaren het voor elkaar krijg de tickets te fixen, komt de Australische dame erbij staan. Tot 4 keer toe verstoort ze mijn gesprek met haar eigen gebrabbel over een ticket voor haar, zodat zowel ik als de ticketdame volledig de weg kwijt raak. Zelfs haar vriendelijk vragen of ze even wil wachten heeft geen effect. Australië -1. Gelukkig komen we uiteindelijk in de bus uit, op weg naar Darkhan (de Australische dame blijft elke keern opnieuw aan de chauffeur vertellen dat wij naar Erdenet willen, maar we blijven haar overrulen totdat de chauffeur het snapt). Om 05.00 komen we aan bij een tankstation ongeveer 10 km van Darkhan. Daar worden we gedropt, beetje verbaasd. En nu? Hitchhiken dan maar! Voor een luttele 8000 Turuk vinden we een willekeurige man, die op weg is naar zijn werk, bereidt om ons te brengen. Awesome! 6.00 staan we op een verlaten busstation. Wederom: wat nu? Een dronken man probeert ons te helpen (terwijl hij af en toe wat moet overgeven in de bosjes haha)..maar verder als een vage tekening komt hij niet. Gelukkig valt een langsrijdende taxi ons op. En een tweede, die ook nog eens Engels sprak! Ik onderhandel over de prijs (geniaal, voelt steeds meer normaal hier) en kom uit voor 120.000 Turuk voor het ritje naar de monastry. Dat is ongeveer 12 euro P.P, een schijntje voor een rit van 1.5 uur (100km). De aardige taxichauffeur rijdt in een topmodel Hyundai Sonata…wederom een mooie klasbak. De auto bewijst zicht tijdens de rit…het blijkt geen 1.5 uur, maar bijna 3.5 uur met de taxi te zijn, waarvan dik een uur volledig off-road. De Sonata knalt er doorheen alsof het niets is. Ik heb een filmpje gemaakt waarop dit te zien is, echt geweldig!! Om stipt 11 uur zijn we bij de Monastry. De deuren gaan net open…just in Time dus. De monastry is mooi en indrukwekkend, al merk ik wel dat ik langzaam wel ‘gewend’ aan het raken ben aan al die monastries en beelden. Om 13.00 staan we daarom alweer buiten. Rianne vraagt aan mij of het niet slim is om gelijk terug te gaan. Er is namelijk weinig te doen hier en de Ger waar we slapen is ehmm, kaal. De bedden zijn niet meer als planken, er iets niet eens de moeite genomen om een kussentje of matras neer te leggen. En ohjah, we hebben geen dekens. Best koud als je bedenkt dat wij alleen een lakenzak hebben. En daarnaast…de nachtbus wat niet bepaald een pretje geweest. Ik heb niet meer dan een uur gesnooze-slapen, met vreselijke spierpijn als gevolg. Maargoed, om nu weer 3.5 in de taxi te zitten, ik weet het niet. We besluiten toch te blijven en het niet voor te stellen aan de Franse dames. We picknicken lekker op de top van de berg, hebben eindelijk even wat tijd voor met zijn tweetjes en gaan daarna eventjes de Ger in. Ik dut snel weg voor een uurtje…plankenbed of niet, ik kan in ieder geval liggen Riannee verveelt zich zichtbaar. Er is echt niks te doen. De avond valt en de noodles komen op tafel..travelersfood! We kopen nog wat chocola en een biertje en spelen de Franse versie van ‘wie of wat ben'. De fut lijkt uit iedereen verdwenen te zijn dus om 10.30 duiken we de Ger in. Morgen komt dezelfde taxi ons, voor dezelfde prijs, ophalen. Ben benieuwd hoe laat hij er zal zijn hahaha De nacht is koud, koud en nog eens koud. Het bed (de plank) is te klein en mijn voeren liggen bloot. Ik ben wakker van de kou. Voor het eerst in onze relatie is Rianne degene die mij moet opwarmen…de omgedraajde wereld. Het lukt haar en ik val langzaam in slaap. Nu heeft zij het echter koud gekregen en slaapt zij niet meer. Uitgeput staan we de ochtend, bij de eerste zonstralen, op. Ik verlang naar een bed, een douche en een flushtoilet. En volgens mij Rianne nog meer, maar dat zal ze ongetwijfeld zelf wel vertellen. De taxi had één van de Franse meisjes in de ochtend al geprobeerd te bellen. Maar die sliepen nog. Toen we om 9 uur nog geen teken van een taxi zagen (je ziet elke auto hier een half uur vantevoren door de vallei aan komen rijden als een stofwolk), belden de aardige man maar eens.. verder als ‘Taxi’ Taxi, taxi' kwam het gesprek niet. De held. Komt hij om 10.00 aanrijden, ongetwijfeld al 3.5 uur onderweg. En met zijn Sonata. Onverwoestbare auto’s haha. De terugrit gaat nog sneller dan de heenreis. Binnen 3 uur zijn we weer in Darhan, de off-road rit ging 80+ over zandpaden. Als een volwaardige rallycross coureur snelde de man door de bergen. Hij bracht ons zelfs tot bij het busstation! Hier kochten we een ticket naar UB, en voor het eerst sinds onze ervaringen met het openbaar vervoer vertrok de bus precies op de tijd van de ticket. De bus knalde aardig door, en al snel kwamen we aan in de hoofdstad. Afscheid nemen van onze Franse vriendinnen en door maar de ticketbalie. Maar voordat we tickets gingen kopen zijn we eerst maar eens gaan kijken wat de mogelijkheden waren. Optie 1: We zoeken en hostel in UB die meerdaagse trips aanbied, naar Kharkorin en Arhairveer (waterval en hotsprings). Het voordeel is dat we er zeker komen, het nadeel is dat het erg duur is. Mongolië is ansich niet duur, maar maar met al dat reizen opgeteld zijn we stiekem best veel van ons budget kwijt. Optie 2: Met de bus naar de stad Kharkorin of Arkhairveer en daar een tocht doen van 2 dagen. Voordeel is dat we dan minder kosten hebben. Transport is echter spannend, en we weten niet wat de trips kosten. Optie 3: helemaal zelf gaan ontdekken. Voordeel: ongetwijfeld de kosten. Het risico op verloren tijd is echter heel groot en we hebben nog maar een paar dagen. We besluiten voor optie 2 te gaan en een ticket naar Arkhairveer te boeken. Morgen om 14.00 vertrekt de bus, zijn we om 8 (of 9 uur Mongoolse tijd) uur daar. Daarna scoren we een taxi naar het centrum. De taxichauffeur zet ons tegenwoordig niet meer zomaar af, als echte profs dingen we af van 30.000 naar 10.000. Dat we uiteindelijk voor dat bedrag niet in een echte taxi, maar een auto van een gezin moeten stappen deert ons niet, we zijn weer ‘thuis’! In het centrum besluiten we toch maar weer naar Broadway te gaan…Het eten is daar goed en we kunnen op wifi (om een goedkoop hostel te scoren). In mijn enthousiasme (honger!) verslik ik me nog in de kip en gooi ik spontaan de boel in de wc. Man man man wat had ik het benauwd. En Rianne schaamde zich dood voor de kokhals geluiden die Ik maakte. Had ik maar niet zo snel moeten eten kreeg ik toegeworpen. Heeft zeen een punt, maar niet bepaald wat ik graag wilde horen haha. Maargoed, ik leef nog ;-) Het hostel dat we uitzoeken is een oude bekende…het hostel van onze Duitse vriend de eerste avond in UB! Prachtig hostel, goede bedden, mooie kamer, mega luxe gedeelde badkamer...just what we need!! Mijn telefoon kan eindelijk na een aantal weken weer op wifi (wel even een werkend stopcontact vinden), en terwijl Rianne geniet van haar heerlijke douche, zit ik in de huiskamer voor het eerst in tijden te appen met de vrienden en familie in de lage landen. Heerlijk! Net voordat we gaan slapen bedenk ik ineens dat ik helemaal geen E-tickets en boekingsbevestiging heb ontvangen voor onze vlucht naar Bishkek. Onderzoek op internet levert op dat ik een 0900 nr moet Bellen…best moeilijk vanuit het buitenland. Gelukkig is mijn vader nog online op whatsapp en belooft hij te bellen ahv al mijn doorgestuurde informatie, en daarna snel een update te sturen. Het is daar natuurlijk 7 uur vroeger bedenk ik me..morgen zal ik wel lezen wat er uit is. Nu eerst goed slapen op een echt bed!!! De dag erna worden we pas om 10.00 wakker. Blijkbaar hadden we het nodig haha. Ofjah, had Rianne het nodig. Ik was vreemd genoeg al vanaf 5.00 klaar met slapen. In bed, met wifi (wat een luxe!) onze tickets naar Kirgizstan verder uitgezocht, en informatie bekeken over de omgeving. En natuurlijk ook tijd genomen voor jullie vrienden…aka onze blog. Als Rianne is aangekleed hopen we nog wat ontbijt te scoren. Alles is al opgeruimd, maar de vrouw in de keuken begint gelijk pannen te zoeken voor ons, voor de eieren. Tot nu toe hebben we bijna elke dag, als er een ontbijt was, eieren gegeten…we passen dus dit keer. Een groot glas melk and some cereals…kings breakfast haha. Dit hostel is overigens wel erg luxe hoor, en de mensen spreken werkelijk goed Engels. Voor de mensen die ooit Ulaanbaatar gaan bezoeken: Zaya Hostel is the place to be! Na het ontbijt belt de eigenaar nog even voor ons naar een gercamp in Arkhairveer…but No answer. Zijn tip is gewoon te gaan, en daar vanzelf een ho(s)Tel te zoeken..prima! Hij regelt ook nog een taxi naar the Dragon station, voor een luttele 4 Dollar. Good to have some Mongolian locals around you haha. Aangezien de bus pas om 14.00 vertrekt gaan we opzoek naar een goede plek voor de lunch. Het is nog vroeg, maar de busrit is niet altijd even comfortabel om eten te maken. Wendy Bakery it is. Want daar hebben ze wifi haha (verslaafde mensen zijn wij). Overigens, wifi in Mongolië staar gelijk aan 56k internet in Nederland. Net genoeg om 1 mobiele website te laden per 5 minuten, maar WhatsApp en al helemaal Facebook slaan volledig vast. NU.nl nieuws doet het ook vrijwel niet. Stel er dus niet teveel van voor ;-) Na de lunch nog wat boodschappen gedaan en dan door naar de bus. We hadden een minibusje verwacht, maar het bleek wederom een volledige tourbus te zijn. Dit keer zaten we...fijn voor het uitzicht! Beetje jammer dat we kamikaze chauffeur nummer 3 achter het stuur hadden zitten. De weg was slecht, maar de bus knalde daar gewoon met 80+ overheen. Behoorlijk wat airtime (wielen in lucht) gehad haha…hij ging alleen maar sneller bij iedere bus of auto die we met pech langs de kant zagen staan (en geloof me, veel auto’s sneuvelden op deze kraterweg). De enige auto’s die er rondreden waren overigens…Priussen hahaha. Ik heb deze auto’s onderschat …ze zijn wel robuust, al blijven ze lelijk. De rit was verder overigens prachtig. Ik bedenk me dat ik nog maar weinig heb verteld over de natuur in mijn verhalen. Dat komt denk ik omdat het voor ons inmiddels redelijk vanzelfsprekend is, maar eigenlijk is het dat niet. De lege vlaktes zijn overweldigend, overal paarden, koeien, geiten en schapen langs- en op de weg, mega veel Gers. En op deze rit veranderde het landschap constant, van mooie bossen naar bergen, naar grote vlaktes tot de oneindigheid en van echte steppe, naar zandduinen, om nadat we wat water passeerden weer in het groen terecht komen. En nergens mensen, behalve dan heel, heel af en toe, langs deze grote kraterweg. Impressive was het, zeker omdat ik door gebrek aan E-reader en muziek, genoodzaakt was om constant naar buiten te turen. En ook dankzij de kamikaze chauffeur die af en toe de controle over de bus kwijt raakte. Als de bus ooit al ABS zou hebben gehad, is die nu ongetwijfeld gedeactiveerd omdat hij versleten is. Rianne zat overigens diep in haar verhaal (Outlander, op de E-reader), en raakte totaal niet van slag door de rit. Ze las onverwoed door. Om een uurtje of 9 komen we aan. Slechts een uurtje te laat, mede dankzij het harde doorrijden haha…hoe ze toch op die expected Times komen vraag ik me serieus af. Het busstation is aardig ehmm, kaal. De stad overigens ook. Echt een stad is het niet te noemen. Rianne is overigens nog pessimistischer, ze noemt het een halve straat haha. We nemen een taxi naar het hotel. Tja, taxi, taxi, het is volgens mij een werkloze Mongolië die wat geld probeer te verdienen met een hele oude, vergane auto. Maar hij glimlacht en snapt het woordje ‘Hotel’. En voor de 70 cent die hij vraagt laat ik hem niet rijden. Deze man verdient een mooie fooi! Het hotel ziet er verrassend goed uit en de kamers zijn betaalbaar (same price as our hostel in UB), dus besluiten we er voor te gaan. We gaan met de lift en onze kamer is mega luxe. Incl…..een bad. Helaas is de blog vol. Volgende keer meer van Jan zijn verhaal.